سکونتگاههای غیر رسمی در شهریار

اسكان غير رسمي، بخشی غیر متعارف از زندگي شهري است كه در  غالب جهات  از جمله : سياسي، اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي، كالبدي، حقوقي، و نحوه شكل گيري با بخش هاي مجاور خود تفاوت اساسي دارد.

مسكن هاي غير معمول - خيابانها و كوچه هاي تنگ و باريك،  مشكلات زيست محيطي و بهداشتي، فزوني و تراكم بالاي جمعيت، فقر فرهنگي و آسيب پذيري بالا در برابر حوادث طبيعي به خصوص سیل و زلزله - سطح پايين برخورداري از امكانات و تسهيلات زندگي، عدم برخورداري از امكانات، تأسيسات و خدمات شهري، اشتغال غالب در مشاغل غير رسمي، تصرف غير قانوني زمين و ... از ويژگيهاي اسكان غير رسمي مي باشد.

منازل و معابر غیر استاندارد مشکل عمده حاشیه نشینی در اطراف شهریار

زندگي حاشيه اي از يك سو مي تواند تهديدها و مسائلي براي نظام شهري ايجاد كند و از سوي ديگر زندگي حاشيه اي و در حاشيه ماندن مسائل و مشكلات عديده اي براي مناطق به دنبال داشته است.

مهمترين مشكلات زندگي خانوادگي در محلات حاشيه نشين عبارتند از:

۱- بيكاري و نداشتن شغل دائم سرپرست خانوار 

۲-  نداشتن خانه و مسكن مناسب؛ 

۳- ناهنجاری های اجتماعي و فرهنگي دراين محلات؛

۴- عدم توانایی شهرداري ها در تامین امكانات رفاهي و تفريحي براي فرزندان حاشیه نشینان؛

۵- اعتياد، 

۶- آسفالته نبودن كوچه ها،

۷- كمبود بهداشت و سرپوش نبودن کال خروجی و فاضلاب هاي محله؛

۸-  كمبود امكانات رفاهي، فرهنگي و آموزشي،

۹- لوله كشي های قاچاق وبه دنبال آن ترکیدگی دائمی لوله ها؛

 ۱۰ - شلوغي محله ها؛ تراكم جمعيتي زياد، بافت های چند قومي ازجمله این معضلات هستند.

مهمترین علل تمایل به زندگی حاشیه نشینی

 ۱- کمی در آمد روسای خانوار و بالا بودن بهای زمین و هزینه ساخت و ساز رسمی و گرانی اجاره بها

۲- دافعه های مبدا از جمله درآمد کم و نداشتن زمین که موجب گریز  از زادگاهها  و سرازیر شدن  به سوی شهر ها می شود و به دنبال آن هزینه های بالای زندگی شهری موجب پدید آمدن کانونهای حاشیه نشینی می شود.

۳ – اگر شهرها بصورت مناسب منطقه بندی و توسعه نیابند زمینه برای ساخت و ساز های غیر مجاز فراهم شده و محلات زاغه نشینی بوجود خواهد آمد. همچنین چنانچه زمینهای مناسب برای خانه سازی به کاربری صنایع و یا دیگر موارد کاربری اختصاص یابد ممکن است محلات فقر نشین شکل بگیرند.

۴– مهاجرت، از عوامل موثر در شکل گیری حاشیه نشینی است.

 مهاجرت اعم از مهاجرت افراد از روستاها و شهر های کوچک به شهر های بزرگ و نیز مهاجرت افراد از هسته داخلی شهر به حواشی آن می باشد.

۵- در شکل گیری مناطق حاشیه نشینی و گسترش آن نقش و تاثیر عملکرد ادارات و دستگاههای دولتی و عمومی را نیز نباید نادیده گرفت.

پیشنهاد و راهکارها جهت افزایش امکانات به حاشیه نشینان

۱- ارتقاء کیفیت سکونت از طریق اعطاء برخی امکانات و تسهیلات و سعی در تطبیق منازل و محلات با اصول و معیارهای شهرسازی صورت پذیرد. سرمایه گذاری در این مناطق به صورت تبرعی و بدون هیچگونه چشم داشت و بدون توجه به توجیه اقتصادی و درآمدزایی برای دستگاههای مربوط از جمله شهرداریها صورت پذیرد.

۲- احداث معابر و گذرگاهها در این مناطق که امکان دسترسی آسان و فوری پلیس و نیروهای انتظامی و امنیتی و اکیپ های امداد مثل خودروهای آتش نشانی و اورژانس و غیره را فراهم نماید.

۳- ایجاد روشنایی کافی در کوچه ها و معابر. تجربه نشان داده که در مکانهای تاریک امکان ارتکاب جرم از جمله سرقت و جرح و قتل بیشتر از مکانهای روشن است و وجود روشنایی کافی در این مناطق خود فی النفسه عامل و رادعی در ارتکاب جرایم ذکر شده خواهد بود.

۴- شناسایی ارازل و اوباش و مجرمین سابقه دار این مناطق و تشکیل شناسنامه برای نامبردگان و تحت کنترل قرار دادن آنها از طریق احضارهای اتفاقی به مراجع انتظامی.

۵- بالا بردن ضریب امنیتی مناطق یاد شده توسط مراجع انتظامی و امنیتی از طریق ایجاد کلانتریها و مراکز انتظامی و حضور مرتب گشت های سیار در محلات و معابر.

۶-تعطیلی سریع مراکز صنفی فاقد مجوز و پروانه کسب و الزام آنها جهت اخذ مجوز و پروانه کسب و الزام آنها جهت اخذ مجوزهای لازم و سپس نظارت کامل و دقیق نسبت به فعالیت مراکز یاد شده و برخورد قاطع با افراد متخلف توسط واحدهای اماکن عمومی نیروی انتظامی.

۷- زیباسازی ظواهر ساختمانها و بناهای موجود در این مناطق چرا که ثابت شده مسکن بد و کثیف تاثیر در وقوع جرم دارد.

۸- ایجاد فضاهای تفریحی و فراغتی سالم جهت پرکردن اوقات فراغت ساکنین مناطق حاشیه‌نشین.

۹- بازرسی و نظارت کافی کارشناسان بهداشت و محیط زیست ازمناطق حاشیه نشین و جلوگیری از انجام اقدامات علیه بهداشت عمومی و محیط زیست.

۱۰- در تصویب طرحها و برنامه های و پروژه های مهم شهری از نظریه جامعه شناسان، حقوقدانان و علی الخصوص جرم شناسان استفاده شود.

۱۱- پیشنهاد راهکارهایی جهت پیشگیری و کاهش جرایم در مناطقی که هنوز حاشیه نشینی در آن رواج نیافته ولی مستعد برای حاشیه نشینی می باشد.